Formy Kształcenia
Różne formy kształcenia i dokształcania nauczycieli
Studia geograficzne rozpoczęły się w WSP w Krakowie w 1946 r. Według założeń programowych i statutowych WSP była wówczas szkołą wyższą, nieakademicką. W pierwszym okresie kształciła w ciągu 3-ech lat młodzież na nauczycieli szkół podstawowych o specjalizacji dwukierunkowej: biologia z geografią. W roku akad. 1949/50 wprowadzone zostały 3-letnie studia stacjonarne, jednokierunkowe geograficzne, a w 1951 r. GEOFORUM dla czynnych nauczycieli. Studia o charakterze akademickim rozpoczęły się od 1954 r., kiedy wprowadzono 4-letnie studia stacjonarne, a od 1958/59 r. 5-letnie stacjonarne i zaoczne, kończące się egzaminem magisterskim.
W latach 1960-1970 kontynuowane były pełne studia magisterskie, ale w 1967 r. wprowadzono 4-letnie zaoczne studia magisterskie dla absolwentów SN. Równocześnie prowadzone było kształcenie na studiach zaocznych dwustopniowych. Pierwszy cykl to półtoraroczne, jednokierunkowe studia zawodowe dla absolwentów SN i drugi cykl magisterski dla absolwentów WSN. Niektóre wówczas roczniki były bardzo liczne i obejmowały po około 170 słuchaczy.
W 1969 r. uległy reorganizacji studia stacjonarne. Rozpoczęło się dwustopniowe kształcenie. Pierwszy stopień to 3-letnie studia zawodowe dwukierunkowe: geografia z przysposobieniem obronnym, drugi stopień to 2-letnie jednokierunkowe, magisterskie. Jednakże wcześniejsze, pozytywne doświadczenia w zakresie kształcenia nauczycieli w cyklu jednolitych studiów magisterskich, uprawnienia eksperymentalne, które Instytut Geografii uzyskał w latach 1971-1975 i uporczywa walka prof.R.Mochnackiego, prof.J.Flisa i ich udział w zespołach programowych, pozwoliły nadać realizowanym studiom wyłącznie charakter pełnych studiów nauczycielskich. Podjęte w ramach eksperymentu zadania przyniosły także inne pozytywne rezultaty, szczególnie w zakresie unowocześnienia siatek i programów jednolitych studiów magisterskich 4-letnich, które prowadzone były do 1983 r.
Opracowując programy zmierzano do pewnego ograniczenia liczby godzin wykładów, przy jednoczesnym powiększeniu efektywniejszych form dydaktyki, tj. ćwiczeń, a zwłaszcza konwersatoriów i seminariów, które nie tylko mobilizują studentów do pracy, ale i przyczyniają się do wyrabiania postaw twórczych, tak niezbędnych w zawodzie nauczycielskim. Równocześnie rozszerzono program dydaktyki geografii oraz praktycznego przygotowania do zawodu, m.in poprzez zwiększoną ilość ćwiczeń i praktyk pedagogicznych. W programach studiów zaś akcentowano potrzebę przekazywania najnowszych wyników badań w dziedzinach stanowiących przedmiot nauczania. Tak więc programy skonstruowane były elastycznie i otwarte na osiągnięcia nauki. W tym też okresie zapoczątkowane zostały zagraniczne praktyki studentów, które odbywały się w różnych ośrodkach ZSRR, Czechosłowacji, NRD, Wielkiej Brytani. Ponadto Koło Naukowe Geografów organizowało w ramach swojej dzialalności zespołowe wyjazdy zagraniczne i krajowe.
Od 1983 r. Instytut Geografii prowadzi 5-letnie studia geograficzne w systemie stacjonarnym i zaocznym. Jednak plany ich w ostatnich latach zostały zweryfikowane (koncepcję przygotował R.Malarz), w wyniku czego obciążenie godzinowe na jednego studenta w ciągu całych studiów radykalnie się zmniejszyło. Jeszcze w 1992 r. wynosiło 3450 godzin, a w 1995 r. tylko 2380 godzin. W procesie kształcenia coraz ważniejsze miejsce zajmuje samodzielna praca studenta.
Do końca 1995 r. studia geograficzne ukończyło około 3000 absolwentów, w tym ze stopniem magistra 2756 słuchaczy.
Jedną z form dokształcania nauczycieli w naszym instytucie były studia doktoranckie zaoczne z dydaktyki geografii, a funkcjonowały one od 1974 r. do 1981 r. (kier.J.Flis, następnie M.Kozanecka).
Ponadto wielu naszych absolwentów od 1959 r. otwierało przewody doktorskie na Wydziale Geograficzno-Biologicznym WSP. Wydoktoryzowano także kilku pracowników różnych uczelni, a wypromowani przez nas doktorzy dziś są już samodzielnymi pracownikami nauki również poza krakowską WSP.
Od lat 70-tych prowadzimy w trybie zaocznym studia podyplomowe z geografii, którymi kolejno kierowali: A.Michalik, J.Rajman, A.Maryanski, S.Piskorz, J.Lach. W 1995 r. uruchomiliśmy jest także przy Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Tarnowie. Jesteśmy też organizatorami (przy współpracy Politechniki Łódzkiej) studiów z ochrony środowiska w Bielsku-Białej (głównie T.Ziętara, L.Pakuła, J.Lach), a także w Tarnobrzegu (J.Lach).
Od kilku już lat (1991) działa 2-semestralne Międzywydziałowe Studium Ochrony środowiska, na którym większość wykładowcow stanowią pracownicy kierunku biologii i geografii WSP.
Nową zupełnie formą kształcenia nauczycieli (od 1994 r.) są 4-semestralne, zaoczne studia licencjackie dla nauczycieli ze stopniem magistra (głównie historii), którzy przez te studia uzyskują prawo nauczania geografii w szkole podstawowej (kier.J.Lach).
